“I didn’t know so many Jews were taken from the Netherlands”, zegt een van de Tsjechische leerlingen als ik aan hem vraag wat hij van het de themadag over de bezetting vindt. Al meerdere jaren wisselt het Revius Lyceum Doorn uit met een paar partnerscholen in Tsjechië, waaronder het Gymnázium Jiřího Ortena.

Het thema van deze uitwisseling is de Tweede Wereldoorlog, waarbij leerlingen tijdens de excursiedagen in Nederland kennis maakte en meer leerden over de invasie, de bezetting, en de bevrijding van ons land. Samen met docenten geschiedenis, levensbeschouwing, en Engels is er een activiteitenrijk programma opgezet, die de wereldburgerschapsdoelen van onze school heeft geïntegreerd en een koppeling heeft gemaakt met de deelonderwerpen. In het kader van wereldburgerschap kwamen de leerlingen in aanraking met vragen de hun prikkelen om na te denken over democratische cultuur & macht en inspraak, vrijheid & gelijkheid, en solidariteit.

Ook samenwerking is belangrijk, een uitwisseling is immers het geschikte moment om de Tsjechische en Nederlandse leerlingen van gedachten te laten wisselen over een wereldwijd conflict die langzaam uit ons collectief geheugen verdwijnt. In de voorbereiding zijn we grondig te werk gegaan. Zo heeft de school de docenten gefaciliteerd in het doen van vooronderzoek, zodat we ruim van tevoren de verschillende museums konden bezoeken en in staat waren om rustig te sparren over de invalshoeken van de activiteiten. Zo kregen de leerlingen na een rondleiding door de Portugese Synagoge de tijd om in het Joods Historisch Museum een visuele tijdlijn te maken over de geschiedenis van de Joden in Nederland, waarbij ze aandacht moesten besteden aan de concepten van vrijheid, gelijkheid, en macht. Een terugkerend element van de excursiedagen in Nederland waren de burgerervaringen. Tijdens het bezoek aan het Verzetsmuseum kregen de leerlingen de opdracht om de persoonlijke verhalen te lezen en ze te categoriseren als gaande over collaboratie, accommodatie, en verzet. Een van de Tsjechische docenten vond het humoristisch dat een Nederlandse gevangene met opzet de kousen van de bezetters dicht naaide. Op de dag over de bevrijding reisden we af naar Oosterbeek, waar we met de groep het Airborne Museum ‘Hartenstein’ hebben bezocht. Ook hier waren burgerverhalen belangrijk, want hoe keken de bewoners van de regio naar de komst van de geallieerden? Daarnaast hebben leerlingen nagedacht over de toekomst en het belang van internationale samenwerking, over wat ons verbindt in Europa, om een toekomst zonder oorlog de werkelijkheid te maken.